‘आ बैल मुझे मार’ भूमिकामा प्रधानमन्त्री ओली

उत्तर कोरियाझैँ चीनको काखमा बसेर ‘ठूला कुरा’ गर्ने प्रवृत्ति नेपालमा सत्तासीन वामपन्थी कम्युनिस्टहरूले दर्शाउन थालेका छन् । जुच्छे विचारका अनुयायी एवम् माओ त्से तुङका हितैषीहरूको आड–भरोसामा टिकेको खड्गप्रसाद ओली नेतृत्वको सरकारले सानातिना विषयमा पनि पश्चिमा र छिमेकी मित्रराष्ट्र भारतलाई भड्काउने व्यवहार गर्न थालेपछि ओलीले नेपाललाई पनि उत्तर कोरियाजस्तै बनाउने हो कि भन्ने चिन्ता र त्रास थपिएको छ । भारत थप आशङ्कित र सशङ्कित हुने गरी चीनसँग विभिन्न सम्झौता गर्दा असहज स्थिति उत्पन्न हुने त्रास बढेका बेला भारत र युरोपियन युनियनद्वारा जारी सामान्य वक्तव्यलाई लिएर ओली सरकारले असामान्य व्यवहार प्रस्तुत गरेपछि प्रधानमन्त्रीकै कारण वर्तमान सरकार सङ्कटमा पर्ने सम्भावना पनि बढेको छ ।

जे–जस्ता सहमति, सम्झौता या सन्धि भएका भए पनि नेपाली जनताको दैनिक जीवनमा तत्काल सकारात्मक प्रभाव र परिवर्तन आउने स्थिति देखिएको छैन । भारतीय सीमा नाकामा ६ महिनादेखि उत्पन्न अवरोध हटेर केही सहजताको स्थिति बन्दै गर्दा ईयू–भारत संयुक्त वक्तव्यलाई लिएर सरकारले आफूलाई जसरी प्रस्तुत गर्‍यो, त्यसले दुईपक्षीय सम्बन्धमा तनाव बढाउने खतरा पैदा गरेको छ । त्यसैले खड्गप्रसाद ओली नेतृत्वको वर्तमान सरकारले निरन्तरता पाएसम्म नेपाल–भारत सम्बन्ध पूर्ववत् सुमधुृर हुन नसक्ने र जनताको दैनिक जीवन सहज एवम् सरल नहुने तस्बिर स्पष्ट हुँदै गएको छ ।

खड्गप्रसाद नेतृत्वको सरकार दिनप्रतिदिन एक्लिँदै गएको छ । पश्चिमा मुलुक र मित्रराष्ट्र भारतलाई ओली आफैँले चिढ्याएका छन् । उनको आफ्नै पार्टीभित्र पनि ओलीको भूमिका र क्रियाकलापलाई लिएर असन्तुष्टि बढिरहेको छ । सत्ता साझेदार दलहरू खड्गप्रसादको क्रियाकलाप र सोचसँग हैरान भएका छन् । प्रमुख साझेदार दल एनेकपा माओवादीको नेतृत्वमाथि सरकार छोड्न दबाब परिरहेको छ । न्यायाधीशलगायत अन्य महत्त्वपूर्ण राजनीतिक नियुक्तिहरूमा एमाओवादीलाई स्थान नदिएको, एमालेले एकलौटि ढङ्गले शासन सञ्चालन गरेको र सरकारमा आफ्नो पार्टी सहभागी हुनुको औचित्य नदेखिएको निष्कर्ष निकाल्दै एमाओवादी नेतृत्व वर्तमान प्रधानमन्त्रीप्रति असन्तुष्ट बनेको बताइन्छ । उचित र उपयुक्त विकल्प नपाएकोले मात्र एमाओवादी सरकार छोड्ने निर्णयमा पुग्न सकेको छैन । प्रचण्डको नेतृत्व स्वीकार गर्न कांग्रेस तयार भयो भने एक मिनेट ढिलाइ नगरीकन एमाओवादी सरकार छोड्ने अवस्थामा छ ।

त्यस्तै विजय गच्छदार नेतृत्वको फोरम लोकतान्त्रिक पनि सरकारबाट बाहिरिने साइत हेरेर बसिरहेको छ । राप्रपा र राप्रपा नेपाल यो अप्राकृतिक गठबन्धनलाई धेरै लम्ब्याउने पक्षमा नरहेको बुझिँदै छ । सीपी मैनाली र चित्रबहादुर केसीलगायतका समूह सरकार ढाल्ने र निरन्तरता दिने निर्णायक हैसियतमा छैनन् । नेमकिपाका नारायणमा बिजुक्छे खड्गप्रसाद नेतृत्वको सरकार ‘राष्ट्रवादी भएकोले यसलाई ढल्न दिनुहुँदैन’ त भन्छन्, तर उनी आफैँ सरकारमा प्रत्यक्ष रूपले सहभागी छैनन् र ओली सरकार ढल्ने अवस्थामा त्यसलाई जोगाउने सामथ्र्य पनि यिनी राख्दैनन् । प्रधानमन्त्री खड्गप्रसादको आफ्नै बोली र व्यवहारका कारण सरकारको सङ्कट बढेको महसुस विश्लेषकहरूले गरेका छन् । ओलीको क्रियाकलाप ‘आ बैल मुझे मार’ भन्ने प्रचलित उक्तिको बराबर भएको बौद्धिक समुदायको निष्कर्ष छ । अहिलेसम्म सरकारबाट खड्गप्रसादलाई विस्थापित गर्ने योजना कार्यान्वयनको प्रारम्भ भइसकेको छैन । कांग्रेस संसदीय दलको नेता चयन भएपछि मात्र सरकार परिवर्तनको प्रयासले गति लिने स्थिति छ । संसदीय दलको नेता चयनसँगै विभिन्न राजनीतिक दलहरूसँग कांग्रेसले जनताको दैनिक जनजीवन सहज बनाउन सरकार परिवर्तन गर्नुपर्ने विषयमा संवाद सुरु गर्ने भएको छ ।

यसरी संवाद सुरु भएपछि वैशाखको दोस्रो साताभित्रै कांग्रेसको नेतृत्वमा नयाँ सत्ता गठबन्धनको खाका तयार हुने अपेक्षा सम्बद्ध पक्षले गरेको छ । सकेसम्म एमाओवादीलाई पनि साथ लिएर नयाँ सरकार बनाउने र एमाओवादी नआए एमालेबाहेकका दलहरूलाई मात्र समेटेर भए पनि सरकार गठन गर्ने सोच कांग्रेस नेतृत्वको भएको बुझिन्छ । कांग्रेसको यस्तो सोचलाई सत्ता गठबन्धनका नेताहरूले ‘सरकार बनाउने, तर चलाउन नसक्ने सोच’ भनी टिप्पणी गर्ने गरेका छन् । कांग्रेसलाई एमाओवादीले साथ नदिँदा सत्तापक्ष र प्रतिपक्षबीच एकदेखि बढीमा पाँच मतसङ्ख्याको मात्र अन्तर हुने देखिन्छ र यो झिनो अन्तरलाई सत्तारुढ वामपन्थी नेताहरूले ‘कमजोर स्थिति’ भन्ने गरेका छन् ।
जे होस्, अब केपी ओली नेतृत्वको ‘हावादारी’ सरकारको दिनगन्ती सुरु भएको छ, ओलीले आगामी दिनमा आफ्नो बचाउ कसरी गर्न सक्ने हुन्, जिज्ञाशाको विषय बनेको छ ।