बुबा स्व. सरजमल र आमा स्व. दुर्गादेवी सरावगीको पहिलो सन्तानको रुपमा मेरो जन्म २००० साल फागुनमा भद्रपुरमा भएको हो । बुवा नेपाल प्रजापरिसदको झापा जिल्ला अध्यक्ष र केन्द्रीय सदस्य हुनुहुन्थ्यो । मेची पुल निर्माण समितिको अध्यक्षका रुपमा सिमरा देखि काठमाडौंको प्लेन दुर्घटनामा उहाँको २०१४ सालमा निधन भयो । जसमा नेपाली कांग्रेसका प्रसिद्ध नेता एन.डी.प्रकाश चटौत पनि पर्नुभएको थियो भने यो नेपालकै पहिलो प्लेन दुर्घटना थियो ।

मेरो परिवारमा भाइहरू नन्दकिशोर सरावगी र देवानन्द सरावगी एवम् बहिनीहरू विमला र उर्मिला छन् । मलाई सानै उमेरदेखि राजनीति, समाजसेवा र खेलकुदमा रुचि थियो । अहिलेको भद्रपुर हाइस्कूललाई त्यतिबेला श्री पद्मोदय हाइस्कूल भनिन्थ्यो, त्यहाँ २०३१ सालमा कक्षा १० मा पढ्दै गर्दा म विद्यार्थी संघको अध्यक्ष भए । त्यसपछि राजनीति, समाजसेवा र खेलकुदमा मैले पछाडी फर्केर हेर्नु परेन । त्यसपछि भद्रपुर नगरपालिकाको वडा अध्यक्ष (२०२१), २०२७ सालमा फेरि वडा अध्यक्ष, २०२९ सालमा निर्विरोध प्रधानपञ्चमा निर्वाचित भएँ भने त्यतिबेला गाउँफर्क राष्ट्रिय अभियान आएपछि उपप्रधान पञ्च बनाइयो । बालिग मताधिकारको आधारमा २०४३ सालमा फेरि प्रधानपञ्च भएँ । जसमा ७२.४ प्रतिशत मत मैले पाएको थिएँ । सम्भवत ः यो त्यतिबेलाको नेपालकै रेकर्ड हो ।

त्यसपछि २०४६ सालदेखि नेपाली काङ्ग्रेसको साधारण सदस्य, पहिलो आम निर्वाचन प्रचार समितिको महासचिव, जिल्ला समिति सदस्य, महाधिवेशन प्रतिनीधि, महासमिति सदस्यका रुपमा सव्रिmय रहेँ । त्यसपछि पहिलो प्रदेशसभामा सांसद भएँ । जेष्ठताको आधारमा ९२ जना सांसदलाई शपथ ख्वाएँ । तीन पटक सभामुखको भूमिका निर्वाह गर्दै प्रदेशसभाको आर्थिक समितिको सदस्य र पछि भूमिव्यवस्था, सहकारी तथा गरीबी निवारण मन्त्रिसमेत भएँ ।

अब खेलकुदतर्फको कुरा गरौँ । २०१४ सालदेखि २०१६ सालसम्म फुटवलमा बी. टीमको खेलाडी, ब्याटम्यान्टिनमा दुई पटक जिल्ला च्याम्पियन, २०१७ सालमा भद्रपुर फुटवल एशोसिएसनको सचिव र २०२६ देखि २०४० सालसम्म मेची अञ्चल खेलकुद विकास समितिको सदस्य रहेर स्टेडियम निर्माणमा विशेष भूमिका निर्वाह गरेँ भने त्यसपछि नेपाल क्रिकेट संघको संस्थापक उपाध्यक्ष भएर १२ वर्षसम्म काम गरेँ । त्यसपछि भद्रपुरमा हुने त्रिभुवन मेमोरियल गोल्डकप (२०४८) को अध्यक्षका रूपमा समेत काम गरेँ । झापा जिल्लाका खेलाडीहरूमा म एक मात्र जीवित खेलाडी पनि हुँ ।

अब जाउँ उद्योग, व्यापार र समाजसेवातर्फ । २०२३ सालमा भद्रपुर मिल्स एशोसियसनको जिल्ला सभापति, २०२५ सालमा भद्रपुर मर्चेण्ट एशोसियसनको अध्यक्ष, नेपाल उद्योग बाणिज्य संघको केन्द्रीय सदस्य भएँ । समाजसेवातर्फको कुरा गर्नुपर्दा नेपाल रेडक्रस सोसाइटीको संस्थापक उपाध्यक्ष भएँ भने दोस्रो कार्यसमितिमा अध्यक्ष भएर केन्द्रीय दैवीप्रकोप उद्धार समितिको केन्द्रिय सदस्य तथा नेपाल परिवार नियोजन संघमा पनि आवद्ध रहेँ । बालमन्दिरमा योगदान छ । सूर्याेदय जेसिजको सदस्य र हाल मानार्थ सदस्य रहेको छु । त्यसैगरी लायन्स क्लब अफ भद्रपुरको संस्थापक अध्यक्ष (चार्टर प्रेसिडेण्ट), सल्लाहकार, प्रमुख सल्लाहकार हुँदै हाल डिष्ट्रिक 5 to C को ब्राण्ड एम्बेसडर छु ।

त्यसैगरी भद्रपुर मारवाडी संघको संस्थापक अध्यक्ष, नेपाल–भारत मैत्री संघको संस्थापक अध्यक्ष, पूर्वाञ्चल उपाध्यक्ष, त्यसपछि वरिष्ठ केन्द्रिय उपाध्यक्ष भएर हालसम्म तीन पटक केन्द्रीय अध्यक्ष छु ।

मैले काम गरेका संस्था अरु पनि छन् । मेची बहुमुखी क्याम्पस समितिको संस्थापक सचिव र हाल पनि सदस्य छु । त्यसपछि मेची अञ्चल अस्पतालको दुई पटक अध्यक्ष भएर भारतीय दुतावासको सहयोगमा प्रसुतिगृह बनाउन पहल गरेँ । त्यसअघि भद्रपुर माध्यमिक विद्यालयको एक पटक सदस्य अनि अध्यक्ष भएर काम गरेँ । त्यसैगरी भद्रपुर गौशालाको ४ वर्षसम्म अध्यक्ष रहेँ । भद्रपुर कृष्ण मन्दिरको पनि ३ वर्षसम्म अध्यक्ष भएँ । त्यसैगरी भद्रपुर दूर्गा मन्दिरको सदस्य र ३ वर्षसम्म अध्यक्ष भएँ भने ४ वर्षसम्म भद्रपुर पुस्तकालयको अध्यक्षको जिम्मेवारी निर्वाह गरेँ ।

मन्त्री हुँदाखेरिको मेरो सबैभन्दा राम्रो अनुभव के रह्यो भने राज्यले सहकारी प्रवर्धनमा लाग्ने हो भने देशको कायाकल्प हुनसक्छ, तर अनुगमन र व्यवस्थापनमा जोड दिन जरुरी छ । सहकारीमार्फत निम्न आय भएका मान्छेलाई व्यापक रोजगारी दिन सकिन्छ । अब थप के भनौँ ? संक्षिप्तमा मेरो जीवनकथा यत्ति हो । के गर्न सकेँ के गर्न सकिनँ त्यो भने मैले भन्ने भन्दा अरुले नै मूल्याङ्कन गर्ने कुरा हो । तर जीवनको यो उत्तरार्धमा पनि केही गरौँ भन्ने जोश, जाँगर र आँट भएरै अहिले पनि सामाजिक सेवा र राजनीतिबाट विश्राम नलिइ सक्रिय नै छु ।

^{_{(विगत ४५ वर्ष देखि लेखन र पत्रकारितामा संलग्न नेपाल प्रेस युनियनका संस्थापक सदस्य समेत रहनुभएका अग्रज पत्रकार राजेश ढुंगानासंगको कुराकानिमा आधारित । – सं.)}}