संयुक्त राज्य अमेरिकाले सुगन्धित ई–चुरोट (विद्युतीय चुरोट) को सेवनबाट स्वास्थ्य जोखिम बढेको भन्दै त्यस्ता वस्तुको उत्पादनमा प्रतिबन्ध लगाउने तयारी गरेको छ । खासगरी किशोरहरूबीच निकै लोकप्रिय भइरहेको यस चुरोटले फोक्सोमा समस्या आउने गरेको अध्ययनहरूले देखाएका छन् ।

सुगन्धित ई–चुरोटको कुलतमा फसेका किशोरकिशोरी युवावस्थामा पुगेपछि सुर्तीजन्य ई–चुरोट सेवन गर्नेतर्फ उत्प्रेरित हुन सक्ने देखिएको छ । पछिल्ला केही अध्ययनले सुगन्धित ई–चुरोटको सेवनकै कारण पनि बालबालिकाको मृत्यु हुने गरेको पाइएको छ ।

ह्वाइटहाउसमा संवाददाताहरूसँग कुरा गर्दै राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफू र प्रथम महिला मेलानिया ट्रम्प ई–चुरोटको कुलतमा फसेका कारण फोक्सोको गम्भीर बिरामी भएका एक किशोरका बाबुआमाको कथा सुनेर निकै भावुक भएको बताए । ‘हामी दुवैले ती किशोरको व्यथा पढेका छौँ,’ उनले भने, ‘हामीजस्तै धेरै मानिसले यो कथा पढेका छन् र यसको सेवनबाट मानिसको ज्यान गइरहेको छ ।’

ह्वाइटहाउसमा राष्ट्रपतिका साथ अमेरिकी खाद्य तथा औषधि विभाग (एफडीए) का कार्यवाहक प्रमुख नेड सार्पलेस र अमेरिकी स्वास्थ्यमन्त्री अलेक्स अजर पनि सहभागी रहेका थिए । ई–चुरोटको नियमन गर्ने एफडीए अमेरिकाको शक्तिशाली सरकारी निकाय हो । त्यस अवसरमा स्वास्थ्यमन्त्री अजरले आगामी साता ई–चुरोटबारे नयाँ नियम ल्याइने बताए । सुर्तीको स्वाद भएकाबाहेक अरू सबै किसिमका सुगन्धित ई–चुरोट बजारमा अब बेच्न पाइने छैन– उनले भने । उनले यसका लागि व्यवसायीलाई ३० दिनको समयावधि दिइने जानकारी दिए ।

सन् २०१९ मै गरिएको एक अध्ययनमा माध्यमिक तहमा अध्ययन गर्नेमध्ये एकतिहाई विद्यार्थीले सुगन्धित ई–चुरोट सेवन गर्ने गरेको देखिएको छ । अधिकांश सेवनकर्ताले फलफूल, मेन्थोल वा मिन्ट (पुदिना)को स्वाद भएका ई–चुरोट रुचाएका थिए । तत्कालका लागि सुर्तीको स्वाद भएका ई–चुरोटमा प्रतिबन्धहरू नलगाए पनि २०२० को मेदेखि उत्पादकहरूले एफडीएबाट स्वीकृति लिनुपर्नेछ । उक्त समाचार सार्वजनिक भएलगत्तै अमेरिकामा च्याउ उम्रिएझैँ फैलिएका ई–चुरोट उत्पादकमा छटपटी भएको छ । ग्रान्ड भ्यु रिसर्चका अनुसार सन् २०१८ मा विश्वभर १० अर्ब २० करोड मूल्यबराबरको ई–चुरोट उत्पादन भएको थियो ।

एफडीएको सर्वेक्षणमा समेटिएका ई–चुरोट सेवनकर्तामध्ये ४५० जनाभन्दा बढीले आफूहरू बिरामी परेको बताएका थिए । उनीहरूले आफूहरूलाई श्वास फेर्न कठिन भएको र छाती दुखेको जनाएका थिए । कतिपयलाई अस्पतालमा भर्ना गर्नुपरेको थियो भने केहीलाई भेन्टिलेटरमा राख्नुपरेको थियो ।

एकजना बिरामीको बेहोस भएका कारण अस्पतालमा भर्ना गरिएको र होस खुलेपछि उनको फोक्सो प्रत्यारोपण गर्नुपर्ने अवस्था देखिएको चिकित्सकले बताएका छन् ।

अमेरिकी रोग नियन्त्रण केन्द्रले ई–चुरोटको सेवन तत्काल बन्द गर्न मानिसलाई आग्रह गरेको छ । केन्द्रले यस चुरोटबारे अनुसन्धान थालिएको जनाएको छ । संयुक्त राज्य अमेरिकामा सन् २००६ देखि नै ई–चुरोट बजारमा देखिएको हो । परम्परागत सुर्तीसेवनको तुलनामा यसलाई निकै सुरक्षित मानिएको थियो । तर, विज्ञहरूले ई–चुरोट पनि स्वास्थ्यका लागि हानिकारक रहेको चेतावनी दिइरहेका थिए ।

परम्परागत चुरोटमा पाइने ७ हजार किसिमका रसायन ई–चुरोटमा नहुने भए पनि केही तत्वहरू निकै हानिकारक पाइएका छन् । ई–चुरोटको धुवाँमा धातुसमेत पाइएको अमेरिकी संसद कंग्रेसमा सन् २०१८ मा बुझाइएको एक प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन थालेको यस ई–चुरोटबारे अहिले अमेरिकी समाज र राजनीतिक नेताहरूले पनि चासो दिन थालेको पाइएको छ । राष्ट्रपति ट्रम्पको घोषणालाई अमेरिकाका दुबै दलले समर्थन जनाएका छन् । रिपब्लिकन पार्टीका प्रभावशाली नेता मिट रम्नी र डेमोक्य्राट पार्टीका सिनेट ह्विप डिक डरबिनसहित धेरै डेमोक्य्राट नेताले राष्ट्रपतिको कदमको स्वागत गरेका छन् ।

अमेरिकी अर्बपति व्यापारी एवं न्युयोर्कका पूर्वमेयर माइकल ब्लुमबर्गले मंगलबार ई–चुरोट प्रतिबन्ध लगाउने अभियानमा सघाउन १६ करोड अमेरिकी डलर सहयोग गर्ने घोषणा गरेका छन् । उनले यस चुरोटलाई तत्काल प्रतिबन्ध लगाउन माग गरेका छन् ।

अमेरिकी बजारमा प्रमुख ई–चुरोट उत्पादक कम्पनी जुलले गरिरहेको विज्ञापनप्रति पनि सर्वत्र आक्रोश व्यक्त गरिएको छ । जुलले सुर्तीसेवनभन्दा ई–चुरोट हानिकारक नरहेको जिकिर गर्दै विज्ञापन गरेको थियो ।

रासस–एएफपी