दशैँ र राजधानी

दशैँ र राजधानी


■ विनोद नेपाल

वर्षौँदेखि दोहोरिइरहेको दृश्य,
भोगिरहेको नियति
यसपटक पनि भोगेको छ यो राजधानीले ।
यसपटक पनि
सोहोरिएर आफ्नै ठाउँ फर्के
अवसर खोज्न आउनेहरू
यसैको छातीमाथि बुर्कुसी मारेर
आफ्नो भविष्य बनाउन खोज्नेहरू ।
कुनै दिन यही बाटो हुँदै बिदेसिएका
र, अहिले
विदेशबाट आफ्ना सम्झेर फर्कनेहरू झन् छोइसक्नु किन हुन्थे ?
किन अडिन्थे यहाँ ?
आफूलाई विदेश उडाउने यो राजाधानीप्रति कृतज्ञ होइन, कृतघ्न हुँदै,
ती पनि
हानिए चारभञ्ज्याङ कटेर हतार गर्दै ‘आफ्ना’ भेट्न
यसैले त,
अरूको के कुरा गर्नु ?
सधैझैँ
नयाँ सडक रहेन नयाँ सडकजस्तो
न दरबारमार्गकै रमझम रह्यो उस्तो,
सुनसान भए माइतीघर र त्रिपुरेश्वर
अनि, जमल र पुतलीसडक पनि
रहेन कलङ्कीको भिड
बसपार्कको रमझम रहेन,
कोटेश्वरमा पनि
जहाज उडान र अवतरणको हल्लाखोरभन्दा अरू सुनिन छाड्यो
अनि केही दिन,
केही आराम पायो सधैँ हतारमा दौडने, चक्रपथले पनि ।
तर
उस्तै रहे पशुपति र आर्यघाट,
बागमती र विष्णुमतिको गतिमा कुनै असर परेन
मान्छेको बाढी भञ्ज्याङ कटेर बाहिरिए पनि ।

समग्रमा
‘अवसरवादी’हरू कोही रहेनन्,
दुई छाकको जोहो गर्न आउनेदेखि
‘केन्द्रीकृत सत्ता’को विरोध गर्दै ‘सङ्घीयता’को कुरा गर्ने
राजधानी बसेर गाउँ–गाउँमै राजधानी पुऱ्याउन खोज्नेसम्मले छाडेर हिँडे राजधानी

राजधानीले फेरि एकपटक आफू नै सर्वेसर्वा भएको महसुस गर्न पाएको छ केही दिन ।

केही दिन
हतार देखिनेछैन मान्छेको कतै
उज्यालो नहुँदै पाइला चल्ने छैनन् कतै
यसरी
रित्तो भएको छ यो राजधानी यसपटक पनि
तर
यीबिना राजधानीको आकर्षण व्यर्थ हुने भएकाले
तिनै अवसरवादीहरूको प्रतीक्षामा,
तिनै निष्ठुरीहरूको सम्झनामा व्यग्र छ राजधानी,
तिनको पुनरागमनमा स्वागत गर्न आतुर छ यो राजधानी
जान्दाजान्दै पनि
माया गर्न होइन,
यी आफूलाई लुछ्न आउने,
आफ्नो क्षणिक स्वार्थ पूरा गर्न आउनेहरू हुन्
तैपनि,
ग्राहकको प्रतीक्षामा बसेकी ‘वेश्या’झैँ
तिनैको व्यग्र प्रतीक्षामा छ राजधानी,
तिनै ‘अवसरवादी’हरूको प्रतीक्षामा छ यो राजधानी ।

– पोखराथोक, पाल्पा, हाल : काठमाडौं